Schrijversgewijs - Vlaamse schrijvers van 1830 – heden

De Boomgaard, ‘Algemeen geïllustreerd Maandschrift voor Literatuur en Kunst’ (twee jaargangen, van november 1909 tot december 1911), was in het Vlaanderen van toen een ‘uitzonderlijk’ tijdschrift: het verzette zich tegen het regionalistisch proza en stelde zich open voor Franse en Duitse literaire invloeden. Het Westeuropese idealisme, met zijn decadentiecultus, estheticisme, dilettantisme en dandyisme, waren de kosmopolitische tendensen die hun weerklank vonden in het tijdschrift..

De Boomgaarders hebben geen scheppend proza, noch toneelwerk van blijvende artistieke waarde voortgebracht. Hun vernieuwende internationaal beïnvloedde aanpak leidde rechtstreeks naar de doorbraak van het modernisme in Vlaanderen. Verdienstelijk was dat ze het leven van de moderne stad en de psychologie van de stadsmens als hoofdthema’s van hun proza centraal stelden.

De redactie stond onder de polemische leiding van de toen nog zeer jonge en voortvarende, maar veelzijdig ontwikkelde André de Ridder. Andere redactieleden: Edmond van Offel, oud-medewerker aan Van Nu en Straks en aan Vlaanderen, en Gust van Hecke, uit de Gentse kring van Nieuw Leven, verder nog Hugo van Walden, Gust van Roosbroeck (samen met De Ridder een ‘dissident’ van Vlaamsche Arbeid) en Paul Kenis. Nog tijdens de eerste jaargang werd Gust van Roosbroeck vanaf nr. 9 vervangen door Firmin van Hecke, de belangrijkste dichter van de groep, voorheen al redacteur van Nieuw Leven, die echter wegens een meningsverschil n.a.v. de Buysse-viering (1911) eveneens de redactie van De Boomgaard verliet.

Ondanks het kortstondig bestaan bleek het tijdschrift zo karakteristiek, dat het zijn naam heeft gegeven aan de groep van zijn redacteuren en medewerkers. Deze zgn. Boomgaardgeneratie is ook lang na het opheffen van de periodiek in dezelfde geest werkzaam gebleven. Twee van hen, E. van Offel en G. van Hecke, behoorden tot de redactie van De Tijd; de meeste redacteuren traden, samen met Van de Woestijne die in De Boomgaard zelf niet welkom was, na Wereldoorlog I opnieuw op in Het Roode Zeil (1920), waarin het dandyisme zijn hoogtepunt en eindpunt vond met G. van Heckes essay Fashion (in boekvorm 1921).

Bron: Prof. Dr. M. Rutten; Prof. Dr. J. Weisgerber (red.): Van “Arm Vlaanderen” tot “De voorstad groeit” 1888-1946. Standaard Uitgeverij 1988